Geef je collega’s de ruimte

Ik snap de hang naar risicobeheersing in de zorgsector. Daar waar zaken niet op orde zijn, helpen checklists, regels en procedures om fouten te voorkomen. Wie echter van bovenaf te veel controle uitoefent, gaat voorbij aan wat werknemers drijft. Sommige zorgprofessionals zijn gevoelig voor externe prikkels (beloningen of juist sancties), maar vele hebben juist de intrinsieke motivatie om autonoom te zijn, competenties te ontwikkelen, zinvol werk te doen of zich verbonden te voelen.

Met een té strak keurslijf ondergraaf je die innerlijke drijfveren. Simpel gezegd: je reduceert medewerkers tot uitvoerders. Het tast hun motivatie en ondernemerschap aan en ondermijnt hun vermogen om verantwoordelijkheid te dragen en zelfstandige keuzes te maken. Om met auteur Kees Cools te spreken: controle is goed, vertrouwen nog beter.

Ik ben zelf een groot voorstander van sturen op vertrouwen. Ik merk namelijk al jaren het positieve effect ervan: een werknemer die meer beslissingsruimte krijgt van zijn leidinggevende, leert meer, ontwikkelt zich beter, is vaak productiever en is gemotiveerder om zijn werk goed te doen.

Onlangs besprak ik dit met een collega. Die vond het sympathiek klinken, maar ook naïef. En eerlijk is eerlijk, sturen op vertrouwen werkt inderdaad niet altijd even goed. Het vereist een zorgvuldige afstemming op de ‘taakvolwassenheid’ van het individu, zodat de opdracht niet te moeilijk of te gemakkelijk is. Naar mate iemands competenties toenemen, kun je meer delegeren en de ander meer de ruimte geven.

Tja, en daar zijn we in mijn ogen aanbeland bij het grootste knelpunt: het feit dat veel leidinggevenden loslaten zo lastig vinden. Maar het mooie is: dat hoeft ook helemaal niet. Je verschuift de controle alleen van jezelf naar een collega! En je krijgt er een gezonde en duurzame bedrijfscultuur voor terug. Soms is dat wel even wennen, maar je krijgt er echte winst voor terug.

dr. Kjeld Harald Aij, MBA is directeur Erasmus MC, Thema Dijkzigt. Als verpleegkundige en bedrijfskundige heeft hij ruim twintig jaar ervaring in de gezondheidszorg. Verder verzorgt hij trainingen over leiderschap, verandermanagement en lean denken en werken. Hij publiceerde de boeken ’Ter observatie – Grip op de zorg in 44 praktijkverhalen’, ’Wie vraagt wordt beter’ en ‘L² Zorg. Lean leiderschap in de praktijk’.

Reacties