Eerst begrijpen, dan begrepen worden

Het is begin maart en het stormt. Ik zit binnen met mijn gezin, de open haard is aan. Ik krijg een appje van de buren: het dwergkonijn van onze kinderen loopt los in de tuin. Ik ren naar buiten in mijn T-shirt en boxershort. In de kou, regen en harde wind loop ik paniekerige rondjes, duik ik tussen de struiken en zoek ik in diverse tuinen. De andere buren kijken verbaasd door het raam. Als het me gelukt is het konijn in een hoek te drijven, glipt het me telkens uit de vingers. Gelukkig komt mijn vrouw me te hulp in haar kamerjas. Ze bukt zich, pakt het konijn rustig op, praat ertegen en stopt het in zijn hok.

Dit beeld is me bijgebleven. Door al mijn studies, managementtrainingen, intervisies, coaching en jarenlange werkervaring wéét ik wat goed leiderschap inhoudt. Maar ik was niet eens in staat een konijn te kalmeren en te vangen.

Ik vrees dat ik hierin lijk op veel andere managers en bestuurders in de zorg. We hebben geleerd dat directief leidinggeven niet werkt, maar dat vergeten we in de hectiek. We doen vaak te hard ons best om anderen te overtuigen van onze ideeën, programma’s en goede intenties. We jagen, we pushen en we worden regelmatig verbeten in onze gedrevenheid.

Ondertussen raken we de verbinding kwijt. Met de medewerkers tegen wie we spreken. Met de praktijk van ons vak: de zorg. En zelfs met onze eigen kwaliteit om empathisch te zijn en aandacht te hebben voor onze omgeving. We doen precies het omgekeerde van wat er nodig is, namelijk: stilstaan, reflecteren, luisteren en waarnemen vóór we tot actie overgaan. Rust en zachtheid zijn uiteindelijk effectiever en krachtiger. Je moet eerst begrijpen, dan kun je pas begrepen worden.

dr. Kjeld Harald Aij, MBA is directeur Erasmus MC, Thema Dijkzigt. Als verpleegkundige en bedrijfskundige heeft hij ruim twintig jaar ervaring in de gezondheidszorg. Verder verzorgt hij trainingen over leiderschap, verandermanagement en lean denken en werken. Hij publiceerde de boeken ’Ter observatie – Grip op de zorg in 44 praktijkverhalen’, ’Wie vraagt wordt beter’ en ‘L² Zorg. Lean leiderschap in de praktijk’.

Reacties